Nog een jaar en een paar maanden, dan gaat het pensioenfonds over naar de nieuwe regeling. Daarvoor is al veel werk verzet, en dat ingewikkelde proces gaat door tot de echte overgang op 1 januari 2026. Uitvoerend bestuursleden Selma Smit en Mark-Jan Boes geven een update. ‘Het doel was, is en blijft: een goede overgang naar een goed pensioen, met zo weinig mogelijk onzekerheden voor alle deelnemers. Net zoals nu.’

Wat heeft het pensioenfonds in de voorbereiding tot nu toe vooral gedaan?
‘We hebben kennis opgebouwd, veel feiten en cijfers aangeleverd bij het arbeidsvoorwaardelijk overleg en het huiswerk gedaan wat daarvoor nodig was. We hebben vele scenario’s doorgerekend, bijvoorbeeld over de verwachte ontwikkeling van de opgebouwde pensioenen in het nieuwe stelsel, over het deelnemersbestand, de leeftijdsverdeling, noem maar op. Dat stelt KLM en de vakbonden in staat om doordachte keuzes te maken die vervolgens in het transitieplan zijn opgenomen.

De sociale partners hebben zelf veel kennis van zaken over pensioen en over de nieuwe wet. Dat stelt ze in staat hun eigen rol goed op te pakken, vanuit hun positie en verantwoordelijkheid. Zij maken de keuzes, zoals vastgelegd in het transitieplan. Als pensioenfonds hebben we dat proces ondersteund.’

Hoe ziet de planning er verder uit?
‘We werken van grof naar fijn. Het transitieplan legt de basis voor de nieuwe pensioenregeling, wij zijn nu bezig met details. Ook Blue Sky Group – onze uitvoeringsorganisatie – is volop bezig met de ontwikkeling van de benodigde systemen. Iedereen doet zijn huiswerk vanuit zijn eigen rol. Tegelijk met elkaar, maar ook steeds in goed overleg. De samenwerking verloopt in een positieve en plezierige sfeer.

Het pensioenfonds is nu bezig met wat officieel de opdrachtaanvaarding heet. Het transitieplan schetst de grove lijnen van de nieuwe regeling. Vervolgens moet je het vertalen naar de praktijk. We beoordelen hoe we – binnen de doelstellingen van het pensioenfonds – kunnen komen tot een beheerste uitvoering. We doen dit zonder onnodige risico’s en tegen aanvaardbare kosten, in lijn met de wet- en regelgeving. En we kijken vooral ook of het evenwichtig is, met oog voor de belangen van álle deelnemers.’

Selma Smit: ‘We beoordelen hoe we – binnen de doelstellingen van het pensioenfonds – kunnen komen tot een beheerste uitvoering. We doen dit zonder onnodige risico’s en tegen aanvaardbare kosten, in lijn met de wet- en regelgeving. En we kijken vooral ook of het evenwichtig is, met oog voor de belangen van álle deelnemers.’
 

Het klinkt eenvoudig, maar hoe zorgen jullie voor evenwicht?
‘Daarbij gaat het om de regeling zelf, en over de transitie: het zo evenwichtig mogelijk verdelen van het vermogen over de persoonlijke pensioenpotjes. Daarbij doen we recht aan de belangen van alle deelnemersgroepen. Dat willen we gelijk voor de komende jaren goed vastleggen. Wat er in elk potje gaat, werkt anders voor een jonge deelnemer die net begint, dan voor een collega van wie het pensioen nadert of al is ingegaan. 

Iedereen wil het beste voor zichzelf, heel begrijpelijk. Het is aan het bestuur van het pensioenfonds om die verschillende belangen en onzekerheden te wegen en te komen tot een evenwichtige oplossing die recht doet aan de belangen van alle deelnemers: jong, oud, werkend of al uit dienst, maar ook nabestaanden van deelnemers of deelnemers die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt zijn. Dat is onze verantwoordelijkheid, maar ook het Verantwoordingsorgaan speelt daarbij een rol. Het is een zeer zorgvuldig proces, we moeten in alle opzichten kunnen onderbouwen waarom wat wij als evenwichtig beschouwen, ook echt evenwichtig ís. Ook onze toezichthouder – De Nederlandsche Bank – ziet scherp toe op die onderbouwing.’

Wat gebeurt er als je onderweg problemen tegenkomt?
‘Dan kijken we samen met de sociale partners en de uitvoeringsorganisatie hoe we dat kunnen oplossen. Dat is een continu proces. Want alles hangt met alles samen: de uitvoerbaarheid, de risico’s, de kosten, de evenwichtigheid, de wensen van de sociale partners. We willen elkaar niet verrassen en zorgen er dus in een steeds veranderende omgeving voor dat we goed op elkaar aangesloten blijven.’

Mark-Jan Boes: ‘We werken van grof naar fijn. Het transitieplan legt de basis voor de nieuwe pensioenregeling, wij zijn nu bezig met details. Ook Blue Sky Group – onze uitvoeringsorganisatie – is volop bezig met de ontwikkeling van de benodigde systemen'.

Er is toch al een nieuwe wet, wat is er dan nog in verandering?
‘Het is een complex en uniek proces, we navigeren in wateren die nog niet tot in detail in kaart zijn gebracht. Al doende leren we. Er zijn pensioenfondsen die al op 1 januari 2025 willen overgaan naar hun nieuwe regeling. Daarvoor moeten ze informatie toesturen aan De Nederlandsche Bank (DNB), onze toezichthouder. En DNB concludeert dan – op basis van die plannen – dat er toch weer nieuwe eisen moeten worden gesteld, die dan gelden voor álle pensioenfondsen. En zulke veranderende regels kunnen betekenen dat wij onze rekenmodellen weer ietsje moeten aanpassen.’

Wat valt er te zeggen over de hoogte van de pensioenen van de deelnemers?
‘Onze dekkingsgraad staat daarin centraal. Dat is de verhouding tussen ons totale vermogen en onze verplichtingen: alle pensioenen die we nu en in de toekomst moeten betalen. Als we op het moment van overstappen een dekkingsgraad hebben van ongeveer 107 procent, dan krijgen alle deelnemers minimaal evenveel als dat ze in de huidige regeling zouden hebben. We hebben nu een prima dekkingsgraad, eind augustus was deze ongeveer 125 procent. Dat is fijn, want dan hebben we extra geld om te verdelen over de deelnemers. Hoe beter de dekkingsgraad, hoe beter we aan de start staan van de nieuwe regeling. Dat de dekkingsgraad nu prima is biedt alleen geen garantie: we weten niet hoe de beleggingen en de rente zich de komende tijd zullen ontwikkelen. Rond oktober 2025 kunnen we een eerste betrouwbare inschatting maken van de nieuwe pensioenen.’

Kun je iets doen om die onzekerheid te beperken?
‘Ja, en dat doen we ook. Bijvoorbeeld door ons te beschermen tegen het risico van een lagere rente, binnen onze mogelijkheden en binnen de kaders die De Nederlandsche Bank heeft bepaald. Want als de rente omlaag gaat, gaan onze verplichtingen omhoog. Vergelijk het met sparen voor bijvoorbeeld een nieuwe auto. Als je weinig rente krijgt, moet je nu meer geld opzij zetten om precies de auto te kunnen kopen die je wilt. We kunnen en willen trouwens niet alle onzekerheid wegnemen, want dan komt de evenwichtigheid ook weer in de knel. Het doel is dat we op een goede manier, met zo min mogelijk onzekerheid voor alle deelnemers, overgaan op de nieuwe regeling.

Ook ná de transitie is er onzekerheid: de persoonlijke pensioenpotjes bewegen mee met het rendement van de beleggingen. De wet maakt het mogelijk om tegenvallers uit te smeren over een aantal jaren, om te veel schommelingen te voorkomen. Daarnaast hebben we straks een zogenoemde solidariteitsreserve. Daarmee zorgen we – op een verantwoorde manier – dat we de pensioenuitkeringen gelijk houden als het tegenzit op financiële markten.’

Wat gebeurt er met het geld dat deelnemers in Netto Aanvullend Pensioen (NAP) hebben opgebouwd?
‘De NAP mag niet meer door de nieuwe Pensioenwet. Er kan dan ook na de overgang geen nieuwe NAP-opbouw plaatsvinden en het NAP dat je hebt opgebouwd, gaat in principe mee in je nieuwe persoonlijke pensioenpotje. Als je dat niet wilt, kun je de opgebouwde NAP voorafgaand aan de overgang afkopen. Het is en blijft immers jouw geld, dat jij via de NAP netto hebt opgebouwd. Zoals we eerder aan alle NAP-deelnemers hebben geschreven, zijn we met de fiscus in overleg over de fiscale behandeling van het NAP-deel in jouw persoonlijke pensioenpotje. Helaas is dat overleg nog niet helemaal afgerond. Daarnaast zijn we met het arbeidsvoorwaardelijk overleg in gesprek over de situatie en toekomstmogelijkheden. Op het Pensioenplein Cabine verwachten we meer over de uitkomsten van dat overleg te vertellen en aan te kunnen geven wat dat precies voor jou als NAP-deelnemer betekent. Een extra reden om daar naartoe te gaan.’

Hoe zouden jullie het geheel willen samenvatten?
‘Het is een enorme hervorming, we zijn met z’n allen nog steeds aan het leren hoe we de gedetailleerde regels van de nieuwe wet op de beste manier kunnen vertalen naar een goed pensioen voor alle deelnemers. Met alle veranderingen onder de motorkap, met alle nieuwe knoppen waar we aan kunnen draaien, proberen we eigenlijk zo goed mogelijk de regeling die we nu hebben, na te bootsen. We denken dat het vertrouwen geeft als het pensioen in veel opzichten vergelijkbaar is met nu. 

We zijn nu op een punt gekomen dat we uitkijken naar het moment waarop we de stap echt gaan maken. Want wij hebben het volste vertrouwen dat wij uiteindelijk de nieuwe pensioenregeling in samenspraak met het arbeidsvoorwaardelijk overleg en Blue Sky Group goed kunnen uitvoeren.’

Dit interview is afgenomen in september 2024, en de inhoud is dus gebaseerd op de stand van zaken op dat moment.