Hoe belangrijk is het als pensioenfonds om verantwoord te beleggen? Wat doet het pensioenfonds op dat gebied en wat zijn de plannen? En past dat ook bij de mening die deelnemers en gepensioneerden eind vorig jaar gaven in een onderzoek naar risicobereidheid van het pensioenfonds? Stefan Geerlings (niet-uitvoerend bestuurder) en Mark-Jan Boes (uitvoerend bestuurder) geven aan hoe het bestuur daarmee omgaat.
(Interview uit Focus juni 2020)
Waar staat het pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen?
Stefan: ‘We sluiten bijvoorbeeld een aantal bedrijven en een serie landen uit (zie kader ‘uitsluitingen’). Daar beleggen we niet in. En we denken na over het aangaan van de dialoog met ondernemingen waarin we wel beleggen, dit noemen we engagement. We willen het ook meer thematisch gaan aanpakken, op basis van een aantal ‘Sustainable Development Goals’, de SDG’s, van de Verenigde Naties (kijk voor meer informatie op www.sdgnederland.nl). Er zijn in totaal zeventien van die duurzaamheidsdoelen, waarvan we er een aantal zullen selecteren die goed bij ons passen.
De doelen die we nu besproken hebben zijn:
• Klimaat en energie
• Waardig werk en economische groei
• Verantwoorde consumptie en productie
• Industrialisatie, innovatie en infrastructuur
Als we onze doelen definitief geselecteerd hebben, richten we ons in onze beleggingen op bedrijven die op die gebieden goed bezig zijn. Zo gaan we stap voor stap verder.’
Dat lijkt mij best een uitdaging?
Mark-Jan: ‘Dat is het ook. Je hebt duidelijk foute en duidelijk goede bedrijven, maar daar tussenin ligt een enorm grijs gebied. Het blijft daarnaast belangrijk om onze risico’s te spreiden en niet op één paard te wedden. Bovendien moeten we reëel zijn. We zitten nu in een heel andere positie dan een klein jaar geleden. De dekkingsgraad van het pensioenfonds is namelijk een stuk lager dan toen. Als we duurzaam beleggen, is het in deze tijd daarom extra belangrijk dat het geen rendement kost.’
Stefan: ‘Bij duurzaam beleggen gaat het om het vinden van een juiste balans. Je moet trouwens ook kijken naar sectoren die het in een verdere toekomst slechter gaan doen, zoals fossiele energie.
Het risico dat fossiele investeringen op termijn waardeloos worden, neemt steeds meer toe. Ik zeg eerlijk: we zijn geen koploper in duurzaam beleggen. We zijn behoedzaam met het bepalen van onze koers en daarom kijken we goed naar de uitkomsten van het deelnemersonderzoek dat we eind vorig jaar hebben gehouden.
Deelnemers en gepensioneerden vinden dat het fonds bij beleggingen rekening moet houden met gevolgen voor mens en milieu. Maar 70% geeft aan dat dit niet ten koste mag gaan van het rendement. Dat vinden we zelf natuurlijk ook belangrijk (zie voor meer resultaten van het deelnemersonderzoek op pagina 12). We willen daarbij ook de schaalvoordelen benutten van meer samenwerken met de twee andere KLM-fondsen, samen sta je sterker.’
Hoe zorg je als bestuur dat je ook op dit gebied de goede dingen doet?
Stefan: ‘We hebben sinds oktober 2019 een nieuw bestuursmodel met een soort dagelijks bestuur, waar Mark-Jan bijvoorbeeld in zit, en een niet-uitvoerend bestuur dat vooral de grote lijnen in de gaten houdt. Zo hebben we voldoende tijd en expertise in huis.’
Mark-Jan: ‘Als je in de huidige roerige wereld op 3,5 miljard euro moet passen, dan hoort daar een dagelijks bestuur bij dat er bovenop zit. En dat doen we.’ Stefan: ‘En we moeten het vooral ook goed uitleggen aan deelnemers en gepensioneerden: waarom doen we wat we doen?’
Wat kun je nog meer doen, behalve ergens niet of juist wel in beleggen?
Mark-Jan: ‘Wij stemmen als pensioenfonds bijvoorbeeld op aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven waarin we beleggen. Er waren in 2019 ongeveer vijfduizend van die vergaderingen, waar dan het gevoerde of voorgestelde beleid aan de aandeelhouders wordt voorgelegd. Het pensioenfonds stemt op een deel van deze vergaderingen. Het bestuur heeft recentelijk besloten om in de toekomst onze vermogensbeheerders op alle vergaderingen te laten stemmen waartoe het pensioenfonds de rechten heeft. In het afgelopen jaar stemde het fonds op bijna twee derde van de vergaderingen tegen één of meer voorstellen. Bijvoorbeeld als het ging om beloningen voor bestuurders (zie ook kader ‘stemrapportages’).’
Stefan: ‘Verder spreken we af met onze vermogensbeheerders dat ze ook buiten zulke vergaderingen gesprekken voeren met bedrijven waarin we beleggen. Zulke gesprekken kunnen, vooral als de druk van aandeelhouders flink wordt opgevoerd, ertoe leiden dat een bedrijf bijvoorbeeld duurzamer gaat werken.’